Refakat izni 657 sayılı devlet memurları kanununun 105. Maddesinde yer alan Hastalık ve Refakat izni başlığa altında memurlara verilen bir haktır. Memurlar 1.dereceden bakmakla yükümlü oldukları veya olmadıkları Anne, baba ,kardeş, eş ve çocukları için gerektiğinde refakat izni kullanabilirler.
Ancak memurlara tanınan bu hakkı kullanabilmek için bazı koşulların yerine gelmesi gerekmektedir. Memurların bakmakla yükümlü olduğu kişilere refakat etmediği takdirde hasta kişinin hayatı tehlikeye girecek refakat edecek başka bir yakınının olmaması gerekmektedir. Memurun bu izni kullanabilmesi için hasta kişiyi Sağlık kuruluşlarına bildirmesi ve yetkili sağlık kuruluşundan rapor alması gerekmektedir.
Memurlar yetkili sağlık kuruluşundan aldığı raporlar birlikte Devlet memurlarına tanınan refakat iznini 3 aya kadar kullanabilirler, Sağlık kuruluşu raporu doğrultusunda refakat ettiği kişinin 3 aylık süre sonunda sağlık riski devam ederse devlet memuru refakat süresini 3 ay daha uzatabilir. Bu süre zarfında memur kişinin özlük hakları korunur, diğer bir deyişle memur aylığını almaya devam eder.