Aylıksız izne ufalayan aylıksız izinde bulunduğu zaman içerisinde sigortalı olarak özel bir kuruluşta çalışması muhtemel mi?

SUAL: Aylıksız izne ufalayan aylıksız izinde bulunduğu zaman içerisinde sigortalı olarak özel bir kuruluşta çalışması muhtemel mi? Aylık izinde devlet memuru fiyatlı bir işte çalışabilir mi?

YANIT: 657 rakamlı Devlet Memurları Kanununun “Aylıksız izin” başlıklı 108 inci maddesinin E Fıkrasında, “Memura, senelik izinde temel alınan müddetler haysiyetiyle beş hizmet senesini bitirmiş olması ve isteği hâlinde memurluğu süresince ve en fazla iki kezde kullanılmak üzere, toplam bir seneye kadar aylıksız izin verilebilir. Ancak, sıkıyönetim, fantastik hâl veya genel yaşama müessir afet hâli bülten edilen bölgelere 72 nci madde gereğince muhakkak bir zaman görev yapmak üzere gerekli olarak aralıksız görevle soyulanlar hakkında bu bölgelerdeki görev vakitleri içinde bu fıkra kararı uygulanmaz.” kararı yer almaktadır.

Öbür taraftan, mezkur Kanunun “Ticaret ve öbür hasılat getirici faaliyetlerde bulunma yasağı” başlıklı 28 inci maddesinde, ” ürk Ticaret Kanununa göre Tacir veya Esnaf sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi kurumlarında görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif firmalarda ortak veya komandit işletmede komandite ortak olamazlar. Görevli oldukları müesseselerin iştiraklerinde müesseselerini temsilen alacakları görevler hariç. Memurlar, mesleksel faaliyette veya hür iş icrasında bulunmak üzere büro, ofis, muayenehane ve eşi yerler açamaz; asıl bireylere, özel hukuk tüzel şahıslarına veya kamu müesseseyi kalitesindeki iş kuruluşlarına ait rastgele bir dükkanında veya vakıf yükseköğretim müesseselerinde çalışamaz.

Memurların azası oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu müesseseyi kalitesindeki iş kuruluşları ve kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulmuş destek sandıklarının idare, teftiş ve disiplin heyetleri abonelikleri ile özel kanunlarda belirtilen görevler bu menetmenin dışındadır. Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları, menedilen faaliyetlerde bulunan memurlar bu gidişatı 15 gün içinde bağlı oldukları müesseseye bildirmekle mükelleftirler, ” kararına yer verilmek suretiyle, memurların tacir veya esnaf sayılmalarını gerektirecek rastgele bir faaliyette bulunamayacakları, ticaret ve sanayi işletmelerinde görev alamayacakları, mesleksel faaliyette bulunmak üzere asıl bireylere, özel hukuk tüzel şahıslarına veya kamu müesseseyi kalitesindeki iş kuruluşlarına ait rastgele bir işyerinde veya vakıf üniversitelerinde çalışamayacakları belirtilmiştir.

Ayrıca, ticaret ve öbür hasılat getirici faaliyetlerde bulunma yasağına uymayan Devlet memurlarına 657 rakamlı Kanunun 125 inci maddesi gereğince kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının uygulanması öngörülmüştür.

Bu haysiyetle, kendilerine 657 rakamlı Devlet Memurları Kanununun 108 inci maddesi kapsamında aylıksız izin verilenlerin aylıksız izin vaktince ödev, mesullük, haklarının ve Devlet memuru sıfatının gerektirdiği mükellefliklerinin devam ettiği, mezkur Kanun ile tanımlanan yasaklardan mesul olunacağı ve menedilen eylem ve faaliyetlerde bulunanlara uygulanacak müeyyidelerin aylıksız izinli personel için değişik bir netice doğurmayacağı değerlendirilmektedir.